Enneagram Type 2 - Ideaalbeeld, V-cirkel en oorzaken van stress (2024)

Enneagram type 2 uitgelegd

Het enneagram bestaat uit 9 verschillende mensentypes, waarvan één type in detail kan uitleggen hoe jij bent. Dit artikel biedt informatie over het ideaalbeeld, de V-cirkel en de stressbronnen van enneagram type 2. Hierdoor krijg je een beter begrip van hoe type 2 het leven waarneemt en betekenis geeft.

Het ideaalbeeld van enneagram type 2 is alsvolgt:

“Als ik mijn aandacht richt op de behoeften van anderen, dan ben ik nodig en verdien ik de liefde van andere mensen. Dan hoef ik mijn eigen behoeftigheid niet onder ogen te komen en schiet ik nooit tekort.”

Tweeën die hun automatische piloot en V-cirkel kennen, begrijpen door welke onbewuste drijfveer zij worden aangestuurd. Zij zien dat hun onbewuste overtuigingen niet de objectieve werkelijkheid zijn én dat deze overtuigingen hun kunnen beperken.

Meer weten over enneagram type 2? In de onderstaande podcast bespreken we onder andere dit menstype. De podcast is een leuke en toegankelijke manier om kennis te maken met de 9 menstypes en ons gedachtegoed.

De V-cirkel van enneagram type 2

Hieronder krijg je inzicht in de verslaving, verleiding, vermijding en de verdediging van enneagram type 2, ook wel de V-cirkel. Door bewust te worden van je onbewuste drijfveer, kun je regie pakken over je leven in plaats van in dezelfde (destructieve) patronen blijven hangen.

Verslaving: Trots

Iedereen is regelmatig trots op iets of iemand. Bij enneagram type 2 gaat het verder. De 2 is ervan overtuigd dat hij de wereld iets te brengen heeft, dat hij het unieke verschil kan maken in het leven van anderen. En dat geeft hem het fijne gevoel dat hij belangrijk is voor anderen: hij is er trots op. Als ik belangrijk ben voor anderen, zullen ze van mij houden, is de onbewuste overtuiging van enneagram type 2. Hij draait op de erkenning en waardering die dit oplevert. Zijn trots motiveert hem om zich te richten op wat andere mensen nodig hebben.

Verleiding: Nodig zijn

Enneagram type 2 scant dan ook automatisch altijd wat andere mensen nodig hebben en speelt daarop in. Hij ziet als eerste waar een tekort is of dreigt te ontstaan en zet zich actief in om dit op te heffen. Waar mogelijk draagt hij positief bij aan het leven van andere mensen. Hij is attent, empathisch en deelt royaal schouderklopjes uit om mensen een goed gevoel te geven. Hij wil altijd beschikbaar zijn voor zijn naasten. Niemand mag tekortkomen.

Vermijding: Behoeftigheid

Als je voor anderen klaar wilt staan, moet je zelf niet behoeftig zijn. Dat realiseert de gulle enneagram type 2 zich als geen ander. Zelf houdt hij altijd rekening met de wensen en verlangens van andere mensen, maar omgekeerd vindt type 2 het moeilijk om zelf iets nodig te hebben. Hij kan het bijna niet verdragen als andere mensen moeite voor hem doen. En voelt zich al snel in de schuld staan als een ander eens iets voor hem doet. Enneagram type 2 vraagt om deze reden niet snel om hulp.

Verdediging: Onderdrukken

In contact met anderen onderdrukt enneagram type 2 zijn eigen behoeften en verlangens makkelijk. De ander gaat voor en de 2 schiet erbij in. Pas later, als hij alleen is, voelt de 2 wat hij zelf nodig heeft. Of hij voelt zich zo leeggegeven dat hij wrokkig wordt. Hij staat altijd klaar voor anderen, maar wie is er voor hem? Zo’n wrokkige bui duurt nooit lang, want enneagram type 2 wil andere mensen niet belasten met zijn negatieve gevoelens. Hij wil er zijn voor anderen, want dat voedt zijn trots, de motor die hem aanzet om een positief verschil te maken in het leven van anderen.

Hoe enneagram type 2 stress organiseert

Stress komt van binnen en heeft weinig te maken met de omstandigheden. Hoe jij de omstandigheden interpreteert, bepaalt of je stress ervaart, ook al kunnen de omstandigheden uitdagend zijn. Elk van de 9 types in het enneagram ervaart stress op een andere manier, inclusief enneagram type 2.

Hieronder leggen verschillende tweeën uit hoe zij stress organiseren. Ze geven een kijkje in hun binnenwereld. Het zijn echte voorbeelden uit de praktijk van enneagram type 2.

Enneagram type 2 scant wat anderen nodig hebben

“Onbewust ben ik eigenlijk altijd bezig met de behoeften van anderen, dat gaat automatisch bij enneagram type 2. Ik heb een zesde zintuig voor tekorten. Zo weet ik vaak eerder wat anderen nodig hebben dan zijzelf. En daar speel ik op in. Een onmogelijke opdracht die je volkomen uitput, omdat er altijd wel iemand is die iets nodig heeft. Het houdt nooit op.

“Ik wil niemand tekort doen”

De sport is om verschillende behoeften samen te brengen. En daarbij niemand tekort te doen. Ik ben trainer en ik heb mijn trainingen zo opgezet dat iedereen op maat gecoacht wordt, en dus precies krijgt wat hij of zij nodig heeft. Omdat het er zo moeiteloos uitziet bij enneagram type 2, heeft niemand door hoeveel moeite het kost om iedereen precies datgene te geven wat hij nodig heeft. Dat heb je zelf trouwens ook niet in de gaten en voel je pas als je later uitgeput op de bank zit. Pas dan voel je hoeveel het je gekost heeft om de hele dag door iedereen te bedienen.

“Mijn bijdrage moet bijzonder zijn”

Door de aandacht op anderen te richten, wek je de suggestie dat jij helemaal geen hulp nodig hebt. Mensen maken zich dan ook niet snel zorgen om enneagram type 2. En het komt al helemaal niet in je op om een ander iets te vragen. Dat doe je alleen als je er ook iets voor terug kunt doen, want je wilt nooit in de schuld staan. Omgekeerd heb jij als eerste door wat een ander nodig heeft. En precies dát wil jij die ander geven. Als iemand ergens mee zit, dan scan je onmiddellijk wat diegene nodig heeft.

Dat doe je door te checken wat het meeste gaat toevoegen en waar iemand echt iets aan heeft. Je wilt een wezenlijk verschil maken als enneagram type 2. Is het verstandig om iemand even in de pijn te laten of moet je hem juist een klein duwtje in de goede richting geven? Moet je de gastvrouw helpen met wijn inschenken of help je haar meer als je even met haar moeder praat die er wat eenzaam bij zit? Zo weeg ik steeds af wat het meeste nodig is en dat geef ik. Mijn bijdrage moet bijzonder zijn. En wat ik zelf nodig heb vraag ik me zelden af.

“Er is altijd nog wel iemand die mij nodig heeft”

Mijn eigen behoeften mogen er pas zijn als iedereen voorzien is. Het probleem is dat je nooit iedereen kunt voorzien. Er is altijd nog wel een tekort, er is altijd nog wel iemand die je nodig heeft. Dus kom ik, als enneagram type 2, aan mezelf slecht toe. Als ik ’s avonds in mijn bed lig, bedenk ik altijd wat ik nog meer had kunnen geven. En voel ik dat ik tekortgeschoten ben, dat ik anderen tekortgedaan heb. Dus ga ik de volgende dag nog harder aan het werk om alle tekorten in mijn omgeving op te heffen en put ik mezelf nog meer uit.

Totdat ik echt geen energie meer heb om iets voor een ander te doen. Dan gaan de luiken, vaak letterlijk, dicht. En wil ik het liefst alleen zijn en met rust gelaten worden. En ja, dan voel ik me natuurlijk nog meer tekortschieten, want dan moet ik verduren dat ik mensen met lege handen laatstaan. Er niet voor ze kan zijn. Zo organiseer ik onbewust dat ik altijd contact hou met het feit dat ik tekortschiet. Dat gevoel knaagt aan me. Altijd.”

Enneagram type 2 is beschikbaar

“Ik ben, als enneagram type 2 altijd op de hoogte van de agenda’s van mijn naasten. Dus weet ik precies wanneer ze me nodig hebben en zorg ik er op een nonchalante manier voor dat ik beschikbaar ben. Als mijn man na een lange reis thuiskomt, schat ik in dat hij het leuk vindt dat ik klaarzit met een wijntje en daar speel ik op in door beschikbaar te zijn. Als ik vermoed dat hij een jetlag heeft, zorg ik dat het rustig is in huis, zodat hij kan uitrusten. Dan neem ik de kinderen even mee naar de film en is iedereen blij: een uitgeruste vader bij het eten en opgetogen kinderen die niet uitgepraat raken over de film. En zelf geniet ik van het feit dat ik het allemaal weer zo geregeld heb dat iedereen aan zijn trekken is gekomen. Dat ik Shrek nu al twee keer heb gezien, neem ik op de koop toe.

“Onbewust word ik de spil in ieders leven”

Doordat ik altijd beschikbaar ben, zijn vooral mijn naasten eraan gewend geraakt dat ze 24/7 een beroep op me kunnen doen. Zo maakt enneagram type 2 zichzelf onmisbaar. Dat kan enorm op je gaan drukken. Onbewust organiseer je dat je de spil wordt in ieders leven. En rekenen mensen erop dat je op het juiste moment het juiste toevoegt. Het zit in mijn hele systeem.

“Ik zal zelden zelf iemand bellen”

Zo kijk ik nooit een lange film, want dan wek ik de indruk dat ik niet beschikbaar zou zijn. Ik let altijd op met alcohol, want je weet maar nooit of iemand je nodig heeft. Mijn mobiele telefoon staat altijd aan, want ik wil bereikbaar zijn. De kunst daarbij is dat ik beschikbaar ben als ze me nodig hebben, maar me nooit opdring. Zo zal ik zelden zelf iemand bellen als enneagram type 2. Mijn zoon zei onlangs dat ik best vaker mocht bellen. Dat doe ik inderdaad niet snel, tenzij ik weet dat hij me nodig heeft. Dan zet ik mijn werk opzij en bel ik onmiddellijk.

“Ik hou mijn agenda leeg”

Ik heb trouwens sowieso een lege privéagenda en een karig sociaal leven. Dat komt omdat contacten voor mij ook altijd belastend zijn. In contact met anderen raakt enneagram type 2 het contact met zichzelf makkelijk kwijt. Maar vooral hou ik mijn agenda leeg omdat je nooit weet of een van mijn dierbaren me nodig heeft. Enneagram type 2 wil beschikbaar zijn. Mensen die wat verder van me af staan kunnen er dan bij inschieten.

“Ik vergeet waar ik zelf behoefte aan heb”

Het zijn vooral de mensen die heel dicht bij me staan, mijn familie en een paar intieme vrienden, voor wie ik er wil zijn. En mijn directe collega’s. Ik ben selectief. Als een vriend of goede kennis een afspraak met mij wil maken, moet hij daar flink veel moeite voor doen. En vaak laat ik het dan op het laatste moment toch nog afweten, omdat ik denk dat ik ergens anders meer nodig ben. En daar levert enneagram type 2 zijn pleziertjes makkelijk voor in.

Daarmee doe ik niet alleen de ander, maar ook mezelf tekort. Want je kunt je ook opladen door contacten, weet ik nu. Maar dat heb ik echt moeten leren. Vroeger putte het me alleen maar uit. En ook al ben ik me nu bewust van mijn neiging om er vooral voor anderen te willen zijn en te vergeten waar ik zelf behoefte aan heb, het blijft een megavalkuil. Ik moet er echt mijn kop bij houden, anders loop ik er helemaal op leeg en woon ik mezelf volkomen uit.”

Enneagram type 2 is empathisch

“Van nature kan ik me makkelijker in een ander verplaatsen dan in mezelf als enneagram type 2. Ik heb onmiddellijk door waar iemands behoeften liggen en zie meteen wat de ander nodig heeft. En ik ben me er altijd van bewust hoe een ander zich voelt. Pijn, verdriet, teleurstelling, angst of andere negatieve emoties? Ik registreer het onmiddellijk. Ik moet mezelf beschermen om het probleem van de ander niet tot mijn probleem te maken. En dat is heel hard werken voor mij, omdat ik het me zo makkelijk aantrek en het gevoel van de ander automatisch overneem.

“Hun zorg wordt mijn zorg”

Door mijn empathische houding ben ik laagdrempelig en storten mensen hun hart makkelijk bij mij uit. Ik begrijp ook echt alles en daardoor voelen mensen zich gezien. En natuurlijk voedt het mijn trots dat ik mensen zo makkelijk aanvoel als enneagram type 2. Dat levert veel waardering op, maar het put mij ook uit. Ik kan me zo goed verplaatsen in het gevoel van anderen dat hun zorg mijn zorg wordt. Daar kan ik zelfs van wakker liggen. Als ik het zelf moeilijk heb, is het omdat anderen het moeilijk hebben. Het liefst wil ik de zorg wegnemen bij de ander, want dan ben ik ook van mijn zorgen af.

“Toen besefte ik pas dat het voor mij ook niet leuk was”

Zo viel er vorig jaar bij de storm een boom op mijn auto. Al snel werd duidelijk dat mijn auto total loss was. Het eerste wat ik dacht was: wat is dit erg voor mijn zoon. Hij zou namelijk een paar dagen later met mijn auto een roadtrip door Europa gaan maken. Terwijl de brandweer bezig was om mijn auto te bevrijden, was ik op mijn iPhone al op zoek naar een huurauto voor mijn zoon. Dat was op dat moment mijn grootste zorg. Toen iemand een arm om mij heen sloeg om mij te troosten, besefte ik pas dat het ook voor mij niet leuk was. Maar ik voelde het niet echt. Mijn zorg ging uit naar mijn zoon. Ik voelde zijn pijn en wilde voorkomen dat hij er te veel onder zou lijden. Door je, als enneagram type 2, zo te verplaatsen in een ander, hoef je je eigen pijn en behoeftigheid niet te voelen. Dat is het onbewuste motief, weet ik nu.

“Ik voel me regelmatig tekortgedaan”

Omdat de meeste mensen een stuk minder empathisch zijn, voel ik me regelmatig tekortgedaan. Want stiekem hoop ik dat mensen aanvoelen wat ik nodig heb zonder dat ik daarom hoef te vragen. Net zoals ik dat bij anderen doe. Want vragen vind ik lastig. Dan zou ik dus iets nodig hebben van een ander en dat is niet de bedoeling. Want dan moet een ander moeite voor mij doen en sta ik in de schuld. En dat wil enneagram type 2 te allen tijde voorkomen.

Het put me uit om zo makkelijk contact te hebben met de noden van anderen. Zeker omdat ik het me aantrek en ervan uitga dat ik het verschil moet maken als iemand het moeilijk heeft. Maar omdat er altijd mensen zijn die het moeilijk hebben en ik die onmogelijk allemaal kan helpen, schiet ik natuurlijk altijd tekort. Dus wat overblijft, is het gevoel dat ik meer had kunnen doen voor anderen, en daar voel ik me chronisch schuldig over. Het is heel uitputtend en zwaar voor enneagram type 2.”

Enneagram type 2 maakt het verschil

“Het is de basis van mijn bestaan en ik doe het de hele dag: waar mogelijk een positief verschil maken in het leven van andere mensen. Het gaat vanzelf. Ik geef tips en complimenten, en empower mensen die er doorheen zitten. Ik probeer mensen naar een hoger level te tillen, zodat het leven makkelijker voor ze wordt. Enneagram type 2 weet altijd wel een positieve opmerking te maken waar iemand van opknapt.

“Ik heb de neiging om iets toe te willen voegen”

Ik probeer mensen een goed gevoel over zichzelf te geven, en wie wil er nou níét een goed gevoel over zichzelf hebben? Op die manier bind ik mensen aan me en koop ik hun liefde. Bijdragen is mijn tweede natuur. Zelfs als het niet nodig is, heb ik de neiging om iets toe te voegen. Het is gewoon dwangmatig. En bedoeld om ervoor te zorgen dat er niemand iets tekortkomt en dat ik zelf niet tekortschiet. Want ik, als enneagram type 2, ben ervan overtuigd dat mensen pas van me houden als ik een verschil maak in hun leven, als ik iets toevoeg.

“Mensen hoeven me niet te bedanken”

Als het nodig is, kan ik mensen ook confronteren met zichzelf en hen hard aanpakken. Ook dat kan namelijk een positief verschil maken. Het is allemaal bedoeld om mensen iets te geven waardoor ze meer mens worden. Zodat ze meer uit hun leven kunnen halen. Daarvoor hoeven ze me niet te bedanken, al is het wel fijn als het opgemerkt wordt.

“Ik geef net even meer dan de ander”

Blijkbaar ben ik voor veel mensen belangrijk. Dat is een fijn gevoel en het voedt mijn trots als enneagram type 2. Maar het is wel hard werken. Ik doe daarbij net alsof ik meer te geven heb dan een ander. En dat is natuurlijk pure arrogantie. Het effect is dat je onbewust relaties vaak verticaal maakt, doordat jij altijd net even meer geeft dan de ander. Zo sta je nooit in de schuld bij die ander, ben je nooit behoeftig. Maar je kunt je ook zelden opladen in een relatie, want je organiseert binnen de kortste keren dat jij meer geeft dan die ander. Daar loop je op leeg.

“Dan verzin ik weer een tegenprestatie”

Als andere mensen iets bijdragen aan mijn leven, voel ik me al snel in de schuld staan en verzin ik weer een tegenprestatie. Zo heb ik een vriend die ook een enneagram type 2 is. Hij zat er flink doorheen en ik bood hem aan om een workshop bij mij te komen volgen. Daar zou hij vast van opknappen. Hij stelde voor om mijn zoon gitaarles te geven in ruil voor de workshop. Dat leek mij een prima deal. Uiteindelijk deed hij niet alleen de workshop, maar de hele opleiding van vijftig dagen. Na iedere module schonk hij mijn zoon een gitaar als tegenprestatie. Waarop ik hem op mijn beurt weer aanbood om ook zijn vrouw een workshop te laten volgen. Daar stelde hij weer een gitaar tegenover. Ik deed dus een familiecoaching voor zijn hele gezin en hij beloonde dat iedere keer met een gitaar. De ruilhandel was niet meer te stoppen: we wilden beiden net iets meer geven dan de ander.

We moeten er nog vaak om lachen. Maar het is natuurlijk doodvermoeiend. Omdat het juist zo fijn is om te ontvangen. Zo voedend ook. Op deze manier ontneem je jezelf en de ander veel plezier. Want ook andere mensen vinden het leuk om aan jouw leven bij te dragen.

“Ik kan nu veel beter ontvangen”

Sinds ik dat besef, kan ik veel beter ontvangen. En zo geef je de ander toch weer wat. Het put me volkomen uit om altijd maar het verschil te willen maken. En het is bodemloos: ik blijf altijd het gevoel houden dat ik tekortschiet en te weinig geef.”

Enneagram type 2 is royaal

“Omdat ik nooit in de schuld wil staan en nooit iemand tekort wil doen, ben ik royaal met alles. Ik deel mijn tijd, huis, energie, geld, kennis en alles wat ik heb met heel veel liefde. Mijn favoriete woordje is dan ook ‘gunnen’. Ik gun iedereen alles. Zelfs als het ten koste van mezelf gaat. Dat gaat razendsnel bij enneagram type 2. Ik vind het enorm lastig om ‘nee’ te zeggen als iemand iets van mij vraagt. Als ik ‘nee’ zeg, heb ik het gevoel dat ik iemand tekortdoe.

“Ik ga regelmatig over mijn grenzen”

Maar de enige die ik tekortdoe, ben ik zelf. Dus ga ik regelmatig over mijn grenzen, doe ik iets voor een ander terwijl ik het eigenlijk helemaal niet wil. Dat gebeurt vaker dan me lief is. En het kost veel energie. Bovendien moet je je eigen behoeften parkeren om dit vol te kunnen houden. Want zelfs als heb je niets te geven hebt, toch ga je door. En met je laatste kracht geef je de ander nog wat hij nodig heeft. Je gaat daarbij over je eigen grenzen als enneagram type 2.

In je drive om nooit iemand tekort te willen doen, doe je jezelf enorm tekort. En uiteindelijk ook de ander. Want je deelt zo royaal uit dat je de ander overstelpt. Je schept valse verwachtingen omdat je iedereen zo veel gunt en belooft. Dat wordt nog eens versterkt door het feit je echt gelooft in mensen en eraan verslaafd bent om bij te dragen aan hun succes. Dan wordt het namelijk ook een beetje jouw succes.

“Ik ben degene die de kar trekt”

Je eigen succes deel je net zo royaal. Hoe meer mensen daarvan mee kunnen profiteren, hoe fijner dat is. Je loopt het risico dat de relatie verticaal wordt: de ander staat makkelijk bij je in de schuld. Want tegen dat overdreven geven van enneagram type 2 kan echt niemand op. Vervelend voor de ander, maar ook voor jezelf, want jij bent altijd degene die de kar trekt. En andere mensen stappen graag in. Ik neem veel lifters mee. Royaal ben ik met alles, ook met mezelf delen. Daarbij stem ik me af op wat op dat moment nodig is.

“Royaal delen leidt lekker af van wat ik nodig heb”

Zo kan ik een emotie delen, om het voor een ander makkelijker te maken ook zijn emoties te tonen. Of ik vertel uitvoerig over mijn werk om te voorkomen dat er pijnlijke stiltes vallen aan tafel. Niemand heeft dan door dat ik aan het leveren ben. Ik doe het met veel passie en overtuiging en kan mezelf dan echt in het centrum zetten. Mensen merken niet dat ik gewoon aan het geven ben en dat het me enorm veel energie kost. Laat staan dat ze zich zorgen om mij maken.

En dat is onbewust precies mijn bedoeling, want ik wil nooit behoeftig zijn. Royaal delen leidt lekker af van wat ik nodig heb. Door veel te leveren en te vertellen, regel ik dat mensen mij positieve aandacht geven. Het is een gouden regel: eerst geven en dan waardering en liefde ontvangen. Zo organiseer ik onbewust dat ik me alleen bij mezelf kan opladen. Maar dat maakt me eenzaam en holt me uit. Je kunt er oververmoeid van raken met als gevolg dat je helemaal niets meer te geven hebt. En dat is natuurlijk een schrikbeeld van enneagram type 2: want als je niets meer bij te dragen hebt, dan schiet je natuurlijk ernstig tekort. En wie houdt er dan nog van je?”

Enneagram type 2 is attent

“Eigenlijk vind ik mezelf helemaal niet attent. Ik heb juist altijd het gevoel dat ik tekortschiet. Ik vergeet regelmatig verjaardagen, heb vorige week verzuimd een bloemetje te brengen bij de buurvrouw die ziek was, en vergat een collega te vragen hoe het met haar gaat na haar scheiding. Onattent van mij! Altijd heb ik contact met het feit dat ik meer had kunnen bijdragen. Maar ik besef dat dit komt omdat de lat voor mij op dit vlak enorm hoog ligt en ik wel degelijk gericht ben op behoeften van anderen.

“Mijn aandacht verdeel ik zorgvuldig”

Ik hou juist heel veel rekening met de mensen die me lief zijn en ga daar ver in als enneagram type 2. Door me in hen te verplaatsen, speel ik in op hun behoeften. Het liefst op een manier die niet eens opvalt. Alsof het me geen enkele moeite kost. Mijn aandacht verdeel ik zorgvuldig, ik hou in de gaten of niemand erbij inschiet, ik check of mensen zich op hun gemak voelen. Ik ben er continu mee bezig. Ik probeer altijd respectvol om te gaan met mensen en je krijgt me echt op de kast als je mij niet met respect behandelt.

“Mij negeren vind ik respectloos”

Als ik een drankje wil drinken op een terras en ik word genegeerd door de obers die het druk hebben, dan ben ik weg. Al zouden ze maar even gedag zeggen, contact maken en me een welkom gevoel geven. Dat zou voor mij al genoeg zijn. Dan wacht ik desnoods tot ik een ons weeg. Maar gewoon langs m’n tafel lopen en me negeren, dat vind ik respectloos. Dus ja, ik vind dat mensen attent moeten zijn omdat ik dat zelf ook ben. En omdat we in een wereld leven waarin de meeste mensen minder attent zijn, kan enneagram type 2 nog weleens teleurgesteld raken.

“Op zulke momenten geef ik hem een schuldgevoel”

Als ik in mijn relatie issues heb, gaan ze vaak hierover. Ik hou meer rekening met mijn partner dan hij met mij, vind ik dan. En verwijt hem vervolgens dat hij niet attent genoeg is. Meestal voel ik me schuldig, maar op zulke momenten geef ik hém een schuldgevoel. En laat ik hem weten dat hij flink tekortschiet. Daar voel ik me dan weer schuldig over en voor ik het weet zeg ik dan: ‘Ach, het is niet belangrijk.’ Ik wil hem eigenlijk niet belasten met wat ik nodig heb. En daarbij besef ik dat hij nooit aan mijn hoge lat kan voldoen. Enneagram type 2 is superkritisch op dit terrein.

“Mensen die onattent zijn, vind ik al snel egoïstisch”

Mensen die onattent zijn, vind ik al snel egoïstisch. Maar dat klopt natuurlijk niet. Ik moet me gewoon eens afvragen wat ik wil en niet zo druk zijn met er voor anderen te zijn. Want dat kost me veel en put me uit. En enneagram type 2 wordt er wrokkig van. En na zo’n wrokkige bui vind ik weer dat ik enorm tekort ben geschoten. Omdat ik een ander belast heb met mijn negatieve gevoelens.”

Enneagram type 2 onderdrukt behoeften

“Je eigen behoeften en verlangens onderdrukken gebeurt voor je er erg in hebt. Je aandacht gaat er niet naar uit, simpelweg omdat je druk met anderen bent. Omdat het zo lonend is om andere mensen blij te maken, vergeet enneagram type 2 wat je zelf nodig hebt. Dat merk je pas later als je bijvoorbeeld alleen bent.

“Ik onderdruk mijn eigen wil”

Soms merk ik zelfs pas maanden later dat ik eigenlijk helemaal niet genoten heb van de vakantie, of realiseer ik me opeens dat ik het al jaren niet naar mijn zin heb op mijn werk of in mijn relatie. Je vergeet jezelf gewoon de vragen te stellen: wat wil ik, what’s in it for me? Je onderdrukt je eigen wil en maakt die van anderen net even belangrijker. Maar je hébt natuurlijk wel een eigen wil. Die probeer je er doorheen te fietsen zonder dat andere mensen daar ook maar iets voor hoeven in te leveren. Mensen mogen vooral geen moeite voor mij doen. Als ik te lang mijn eigen behoeftes onderdruk, kan ik wrokkig worden. Ik hang de martelaar uit door altijd maar voor iedereen klaar te staan, maar wie is er voor mij?

“Iedereen denkt hier alleen maar aan zichzelf”

Ook krijg ik, als enneagram type 2, soms fysieke klachten zoals hoofdpijn en buikpijn. En als ik erg druk ben geweest met andere mensen gaat mijn adem hoog zitten. Ik heb lange tijd aan ernstige hyperventilatie geleden. Volgens mij is dat de prijs die je betaalt als je zo veel onderdrukt. Dan word je vanzelf behoeftig. En móét je wel hulp vragen. Alsof de natuur je een handje helpt. Toen ik mijn type nog niet kende, hoorde ik mezelf regelmatig roepen: iedereen denkt hier alleen maar aan zichzelf. Waarop mijn partner altijd zei: ik denk het liefst aan jou, maar dan moet je wel zeggen wat je nodig hebt. Tja, hij had een punt, maar dat is gewoon heel lastig voor mij.

“Ik probeer alles te combineren”

Als mensen mij vragen wat ik wil, dan vraag ik me onmiddellijk af wat mijn omgeving wil, en zeg ik: we zouden naar de film kunnen gaan. Dat zeg ik dan omdat ik weet dat mijn vriend graag naar een film wil en ik zelf toch niet weet wat ik op dat moment wil. En als ik al weet wat ik wil, dan check ik eerst of ik met mijn wensen niemand tekortdoe. Sterker nog: ik stem mijn wensen erop af. En ik wil al helemaal niet dat iemand er bij inschiet. Dus probeert enneagram type 2 alles te combineren. Dan plan ik in mijn drukke agenda bewust wat tijd voor mezelf en ga ik een dagje shoppen in Amsterdam. Maar ook dan probeer ik weer van alles te combineren, zodat niemand last heeft van mijn dagje uit. Sterker nog: ze moeten er zelfs plezier aan beleven. Dan voel ik me minder schuldig.

Zo woont de vriendin van mijn zoon daar, en dus bied ik aan om hem een lift te geven en hem weer op te halen aan het einde van de dag. Dan breng ik meteen even een bloemetje bij zijn vriendin, want die woont net in een nieuw appartement. Het is een hele omweg en het gaat van mijn kostbare tijd af, maar vooruit dan maar.

“Dan voel ik me schuldig”

Als ik uiteindelijk in de Bijenkorf loop, tref ik mezelf aan op de herenafdeling. Mijn vriend is al tijden op zoek naar een donkerblauw overhemd, dus lijkt het me leuk om hem te verrassen. Ondertussen belt mijn dochter, die in Amsterdam woont, om te vragen waar ik ben. In de Bijenkorf, leg ik haar uit. ‘Wat?’ zegt ze verontwaardigd. ‘En dat vertel je me niet even. Ik had ook wel mee gewild!’ Ik voel me schuldig en voor ik het weet vraag ik haar om ook naar de Bijenkorf te komen.

Aan het einde van de dag zit ik met een blauw overhemd voor mijn vriend en een nieuwe outfit voor mijn dochter op een terras in Amsterdam. Mijn andere zoon en zijn vriendin zijn er ook gezellig bij gekomen. Ik voel me dan rijk en dankbaar omdat ik zo’n fijn contact heb met mijn kinderen en geniet volop. Om het feest compleet te maken, trakteer ik ze op een etentje. Zelf drink ik niet, want ik moet nog rijden. Ik mis mijn vriend wel een beetje, maar voor hem is het ook weleens lekker om een avondje voor zichzelf te hebben, bedenk ik. Dus iedereen blij, lijkt me.

“Het is gezonder om meer voor mijn eigen behoeften te gaan”

Pas later voel ik dat ik wel erg weinig ruimte voor mezelf heb genomen en mijn eigen verlangens en behoeften onderdrukt heb. Het geld dat ik had gereserveerd voor een nieuw jasje heb ik uitgegeven aan anderen. Dus doe ik mijn oude colbertje nog maar even in de herkansing. Het is heel verwarrend voor enneagram type 2, want op dat moment lijkt gezellig samen zijn met mijn kinderen de grootste behoefte. Omdat het zo fijn is om iedereen in mijn omgeving gelukkig te zien, doe ik het met liefde en ik geniet er zelf ook van. Maar het is uitputtend omdat het niet in balans is.

Uiteindelijk is het niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen veel gezonder om wat meer voor je eigen behoeften te gaan, dat leer ik steeds meer. En je doet andere mensen ook tekort als je ze nooit eens de kans geeft iets voor jou te doen. Dus schiet ik ook daarin tekort.”

Patronen doorbreken bij de V-cirkel Academie

Enneagram type 2 heeft met zijn overtuigingen mooie kwaliteiten. Denk aan empatisch, attent, vrijgevig en zorgzaam. Maar diezelfde overtuigingen zorgen ook voor een hoop stress en kwaliteiten kunnen valkuilen worden. Zeker mensen die niet bewust zijn van hun onbewuste patronen maken het leven onnodig ingewikkeld.

Het kan ook anders. Onze academie helpt mensen bewust worden en persoonlijk groeien. Het enneagram is hierbij een belangrijk uitgangspunt, maar daar blijft het niet bij. Wij helpen je met het doorbreken van onbewuste patronen zodat je meer vrijheid ervaart en in balans bent. Nieuwsgierig geworden naar welke V-cirkel jou aanstuurt en welk enneagram type jij bent? Boek dan een drijfverenscan en kom erachter hoe jij interpreteert.

Lees ook over de andere enneagram types: